Kismaayo(Idaacadda Waamo)-Gudniinka fircooniga ah (FGM) wuxuu ka kooban yahay dhammaan hababka ku lug leh wax ka beddelka ama dhaawaca xubinta taranka haweenka sababo aan caafimaad ahayn waxaana loo aqoonsan yahay caalami ahaan xadgudub ka dhan ah xuquuqda aadanaha ee gabdhaha iyo haweenka.
Waxay ka tarjumaysaa sinnaan la'aanta qotoda dheer ee u dhaxaysa lab iyo dheddig, waxayna ka dhigan tahay nooc takoorid ah oo ka dhan ah haweenka iyo gabdhaha. Dhaqanku waxa kale oo uu ku xad-gudbay xuquuqdooda caafimaad, ammaan iyo karaamo jireed, xaqa ay u leeyihiin in laga xoroobo jir-dil iyo naxariis-darro, lagula dhaqmo bini’aadantinimada kana baxsan, xaqa ay u leeyihiin in ay nolol.
Si kor loogu qaado ka tagista gudniinka fircooniga ah, waxaa loo baahan yahay dadaallo isku dubaridan oo nidaamsan, waana in ay ka qaybgalaan dhammaan bulshooyinka oo ay diiradda saaraan xuquuqda aadanaha iyo sinnaanta jinsiga. Dadaalladani waa inay xoogga saaraan wada- hadallada bulshada iyo awood-siinta bulshooyinka inay si wadajir ah u dhaqmaan si loo joojiyo dhaqanka.
UNFPA, oo si wadajir ah ula socota UNICEF, ayaa hoggaamisa barnaamijka ugu weyn ee
caalamiga ah ee lagu dardargelinayo joojinta gudniinka Fircooniga ah,Barnaamijku wuxuu hadda diiradda saarayaa 17 waddan oo Afrikaan ah wuxuuna sidoo kale taageeraa dadaallada gobolka iyo kuwa caalamiga ah. "Hadafyada Horumarin Waara waxay ka kooban yihiin bartilmaameed gaar ah oo ku baaqaya in la joojiyo gudniinka Fircooniga ah.
Marka dhaqankan si buuxda looga tago, saamaynta togan ayaa ka soo muuqan doonta
bulshooyinka oo dhan iyadoo gabdhaha iyo haweenku ay dib u soo ceshanayaan
caafimaadkooda, xuquuqdooda bini'aadminimo iyo awoodooda ballaaran." — Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay.
Gudniinka fircooniga ah (FGM) wuxuu ka kooban yahay dhammaan hababka ku lug leh wax ka beddelka ama dhaawaca xubinta taranka haweenka sababo aan caafimaad ahayn waxaana loo aqoonsan yahay caalami ahaan xadgudub ka dhan ah xuquuqda aadanaha ee gabdhaha iyo haweenka.
Si kor loogu qaado ka tagista gudniinka fircooniga ah, waxaa loo baahan yahay dadaallo isku
dubaridan oo nidaamsan, waana in ay ka qaybgalaan dhammaan bulshooyinka oo ay diiradda saaraan xuquuqda aadanaha iyo sinnaanta jinsiga. Mawduuca 2016 "Helitaanka yoolalka cusub ee caalamiga ah iyada oo loo marayo ciribtirka
Gudniinka Fircooniga ee 2030."
17-ka yool – oo loo yaqaan Himilooyinka Horumarin Waara, ama si fudud hadafyada caalamiga ah – waxay rabeen inay wax ka beddelaan adduunka 15ka sano ee soo socda. Waxay ku dhisaan
guusha Yoolalka Horumarinta Kun-sano, ujeeddooyinka caalamiga ah ee la ansixiyay 2000
kuwaas oo gacan ka geystay horumarinta nolosha malaayiin qof oo adduunka ah.
UNFPA waxay la shaqaynaysaa dawladaha, la-hawlgalayaasha iyo hay'adaha kale ee Qaramada Midoobay si ay si toos ah wax uga qabtaan qaar badan oo ka mid ah yoolalkan – gaar ahaan Hadafka 3 ee caafimaadka, Hadafka 4 ee waxbarashada iyo Hadafka 5 ee sinnaanta jinsiga waxayna gacan ka geysataa siyaabo kala duwan si loo gaaro inta soo hartay. Xaqiiqooyinka Muhiimka ah.
Gabdhaha da'doodu tahay 14 iyo kuwa ka yar waxay u taagan yihiin 44 milyan oo ka mid ah kuwa la jaray, iyadoo heerka ugu sarreeya ee gudniinka Fircooniga ah ee da'daan lagu qiyaasay Gambia oo ah 56 boqolkiiba, Mauritania 54 boqolkiiba iyo Indonesia oo ku dhawaad kala bar gabdhaha da'doodu tahay 11 iyo ka yar lagu sameeyay gudniinka. Dalalka ugu badan ee ay ku badan yihiin gabdhaha iyo haweenka da'doodu u dhaxayso 15 ilaa 49 Soomaaliya 98 boqolkiiba, Guinea 97 boqolkiiba iyo Jabuuti 93 boqolkiiba. Gudniinka Fircooniga ah waxaa inta badan lagu fuliyaa hablaha da'da yar inta u dhaxaysa dhallaanka iyo da'da 15.
Gudniinka Fircooniga ah wuxuu keenaa dhiig-bax daran iyo arrimo caafimaad oo ay ka mid
yihiin fiix, caabuq, dhalmo la'aan iyo sidoo kale dhibaatooyinka dhalmada oo kordhiya khatarta dhimashada dhallaanka.
Munaasabad ku saabsan maalintaan ayaa maanta lagu qabtay magaalada Kismaayo,waxaana ka qeyb galay Wasiirka Wasaaradda Haweenka iyo Xuquuqul Insaanka Jubbaland iyo Wasiirka Wasaaradda Haweenka XFS.