Kismaayo(Idaacadda Waamo)-Hay’adda Cuntada iyo Beeraha ee Qaramada Midoobay (FAO) ayaa sheegtay in la baajiyey macluushii laga cabsi qabay inay ka dhacdo Soomaaliya balse weli malaayiin qof ku sugan yihiin cunno yari.
FAO ayaa sheegtay in maalgashi istiraatijiyad ku salaysan loo baahan yahay si loo wanaajiyo cuntada iyo biyaha ay helayaan malaayiin qof oo Soomaali ah.
War-saxaafadeed shalay kasoo baxay magaalada Rome ayey hay’addu sheegtay in nolosha iyo waxyaabaha daruuriga u ah nolosha ee malaayiin qof oo Soomaali ah ay halis ku sugan yihiin.
Hay’adda FAO waxay ku baaqday in si degdeg ah loo kordhiyo gargaarka degdegga ah ee bani’aadaminnimo iyadoo dhinaca kalena la xoojinayo soo kabashada dadka.
FAO waxay sheegtay in gargaarka bani’aadaminnimo uu ka hortagay macluul ka dhacda qaybo ka mid ah Soomaaliya ilaa haatan, balse malaayiin qof oo Soomaali ah ay weli haystaan dhibaatooyin ka imanaya cunno yari.
Waxay sheegtay in ka hortagga xaaladda laga welwelo ee isa soo taraysa aysan u baahnayn oo keliya kordhinta gargaarka bani’aadaminnimo balse sidoo kale loo baahan yahay tallaabooyin isbeddel keena oo lagu sugayo helitaanka cuntada iyio biyaha, laguna yareeyo u nuglaanshaha dadka ee isbeddellada iyo cadaadiska, iyo hagaajinta la qabsigooda cimillada is gedgeddinaysa.
FAO oo soo xiganaysa warbixinta xaaladda nafaqadaradda Soomaaliya oo la daabacay ayaa sheegtay in Soomaaliya ay bilihii dhowaa qarka u saarnayd macluul, abaaraha ka dhashay shanta xilli roobaad ee baaqday awgeed, iyo iyadoo la filayo in xilli-roobaad lixaad ay roobabku yaraadaan, taasi oo ay uga sii darstay qiimaha sarreeya ee cuntada, colaaddda iyo helitaanka liita ee biyaha, adeegyada nadaafadda iyo caafimaadka.
Waxay sheegtay inaan haatan la filayn in macluuli ka dhacdo qaybo ka mid ah Soomaaliya, hase yeeshee xaaladdu ay weli adagtahay, halista inay macluul dhacadadana ay taagan tahay.
Waxay sheegtay FAO in warbixinta nafaqadarrada ay muujinayso in intii u dhaxaysay Jannaayo iyo Maarso 2023 ku dhowaad 5 milyan oo qof guud ahaan Soomaaliya ay ku jiraan heerka saddexaad ee xaaladda cunto yaraanta ama IPC Phase 3 oo ah xaalad qalalaase, kuwaasi oo 96000 kun oo qof oo ka mid ah ay waajahayaan heerka aad u daran ee masiibada ah ama IPC Phase 5.
FAO ayaa xustay in heerka baahida ee ugu daran ay waajahaan ilaa 6.5 milyan oo qof oo u dhiganta in ka badan saddex-meelood meel dadka Soomaalida bilaha Abriil iyo Juun ee sannadkan, kuwaasi oo ay ku jiraan 223 000 qof oo laga yaabo inay lasoo gudboonaato xaalad heerka masiibada ah ama IPC Phase 5.
Waxaa intaas dheer in dadka beeralayda ah ee ku nool degaannada hoos yimaada degmada Buurhabaka iyo Baydhaba iyo Muqdisho ay halis ugu jiraan macluul inta u dhaxaysa bilaha Abriil iyo Juun haddii roobabka Gu’ga ay baaqdaan, kaalmana aan lala soo gaarin.
Cowke Cali Cawil ayaa warbixintaan inooga diyaariyay.