Kismaayo-(Idaacadda Waamo)-20-kii Diseembar 2013, kal-fadhigeedii 68-aad, Golaha Guud ee Qaramada Midoobay (UNGA) wuxuu ku dhawaaqay 3-da Maarso – maalinta la saxiixayo heshiiska Caalamiga ee Ganacsiga Caalamiga ah ee Duurjoogta Noocyada Duurjoogta iyo Dhirta (CITES) ee 1973 – sida UN World Wildlife Maalinta loo dabbaaldego oo kor loogu qaado wacyiga xayawaanka duurjoogta ah ee adduunka iyo dhirta.
Go’aanka wuxuu sidoo kale u asteeyey Xoghaynta CITES inay tahay fududeeyaha ilaalinta caalamiga ah ee maalintan gaarka ah ee duurjoogta kalandarka UN-ka. Maalinta Duurjoogta Adduunka ayaa hadda noqotay dhacdada ugu muhiimsan adduunka ee sanadlaha ah ee loogu talagalay duurjoogta.
Maalinta Duurjoogta Adduunka ayaa loo dabbaaldegayaa 2021 iyada oo hal ku dheggeedu yahay “Kaymaha iyo Nolosha: Joogtaynta Dadka iyo Meeraha”, iyada oo ah hab lagu muujinayo doorka dhexe ee kaymaha, noocyada kaymaha iyo adeegyada deegaanka si loo joogteeyo habnololeedka boqollaal milyan oo qof oo adduunka gaar ahaan kuwa asaliga ah iyo bulshooyinka maxalliga ah ee xiriir taariikhigaa la leh dhulka keynta ku dhow.
Tani waxay la jaanqaadeysaa Himilooyinka Horumarinta Joogtada ah ee Qaramada Midoobay 1, 12, 13 iyo 15, iyo ballanqaadyadooda ballaadhan ee wax looga qabanayo saboolnimada, hubinta isticmaalka joogtada ah ee kheyraadka, iyo ilaalinta dhulka nolosha.
Inta udhaxeysa 200 ilaa 350 milyan oo qof ayaa kunool ama kudhow meelaha keymaha ee aduunka, iyagoo ku tiirsan adeegyada kaladuwan ee deegaanka ee ay bixiyaan noocyada kaymaha iyo daboolida baahiyahooda aasaasiga ah, sida cuntada, hoyga, tamarta iyo daawooyinka.
Dadyowga asaliga ah iyo bulshooyinka maxalliga ah ayaa safka hore kaga jira xiriirka calaamadeysan ee u dhexeeya aadanaha iyo kaynta, noocyada duurjoogta ku nool iyo adeegyada deegaanka ee la bixiyo. Qiyaastii 28% oo ka mid ah dusha sare ee dhulka adduunka waxaa hadda maamula dadka asaliga ah, oo ay ku jiraan qaar ka mid ah kaymaha cilmiga bey’adda ee ku yaal meeraha. Meelahan ma aha oo kaliya udub dhexaadka dhaqaale ahaantooda iyo wanaaggooda shaqsiyadeed, laakiin sidoo kale balse waxaa ay qayb ka tahay aqoonsiyada dhaqankooda.
Noocyada kaymaha iyo habnololeedyada iyaga ku tiirsan ayaa xilligan isku arkaa isgoysyada dhibaatooyin badan oo meerayaal ah oo aan hadda wajahayno, laga soo bilaabo isbeddelka cimilada, illaa kala duwanaanshaha kala duwanaanshaha iyo caafimaadka, bulshada iyo saamaynta dhaqaale ee cudurka faafa ee COVID-19.
3da Maarso 2021, Maalinta Duurjoogta Adduunka waxay dooneysaa inay dhiirrigeliso duurjoogta iyo maareynta duurjoogta iyo qaababka la qabsan kara wanaagga aadanaha iyo dhowrista muddada dheer ee keymaha, noocyada duurjoogta waxayna sare u qaadeysaa qiimaha dhaqamada iyo aqoonta soo jireenka ah ee gacan taas oo gacan muuqatada ka geysaneysa xiriir waara oo lala yeesho nidaamyadan dabiiciga ah ee muhiimka ah.
Iidle Aadan Maxamed,ayaa warbixinnntan innooga diyaariyay.